La balade di Grimoalt

'E brusin i paîs un curt torment
di fiames zales. I cuvierz di pae
des cjases 'e àn braz alz ch'e jevin lûs.
Il ducât dal Friûl al é tal sanc,
sgrifât di un popul invasôr, arât
di spades, viert ai zucui dai cjavâi
che lu talpassin. Frante 'e jé la roste
dai nòbii Longobarz dal mai dai Àvars.
Forment scomât, i esèrciz si ritirin
tai fuarz di Osôf, di Nimes e Invilin.
E sot l'Avàric sanc 'e son livine
che nissun ferme, che si poe par dut
a scjavezâ pe Patrie i Slâfs. I scûz
dai Arimans a' ju à pleâz la muart,
te bocje des valades. Al art Zui.
Int di Gjermanie ise difindi il ben
cun spirt latin e gnûf, cul Crist tes venes.
I Longobarz 'e son la nestre fiôr,
l'argin pierdût. Si discjadene l'onde
de stepe. Fuc 'e jé la Furlanie.
Les fantates 'e vain vergjinitâz
che no son plui. Les femines 'e plàtin
un grim sfuarzât. I umin robusc' 'e còlin
sot scories di comant e sclavitût.
La prucission 'e sfile i borcs, masèries
ch'e fùmin cun odôr di c'jâr cremade.
Si salvarano les lidrîs de Tiere
fecondade dai Cèltics? No jé muarte
la voe di lâ ad Orient, di sierâ i pas,
se cui ch'al ven nome se stes al conte.
Nol dà di clostri il popul dal Friûl
a cui ch'al bat te puarte a vê famèe:
ruscli al devente e ric' co il gnûf ch'al rive
la tiere j robe e al plante il so costum
e a mârs e monz al gjave il non dai paris.
I Àvars 'e àn vint. La jerbe 'e jé sot zùcul.
Les mures no si passin vôs di vilie,
gjavâz i càncars ai portons. 'E tasin.
Biei fîs di sorestant 'e àn mans peades
sore i cjavâi dai vincitôrs ch'e còrin.
Su quatri, tre di lôr a' no volèrin
che il plui pizul cun lôr al ves scjampon.
Ma Grimoalt, lui chel, al lé e cun lôr
presonîr lu fasèrin. 'E jé lune
pes culines furlanes. 'E son fuées
ch'e respirin di pâs quanche ai vivenz
'e voressin i cuarps jessi pognez.
Les nàines de Asie fonde 'e sàciin i àjars
che la vitorie e il vin 'e àn dát di tete.
Les monz 'e tain la lune sui armenz.
Si son fermâz te gnot a cirî polse
di momenz i vuerîrs a un fugarêli.
La strade-di Betlèm 'e treme adalt
cun tun vivôr di claritâz lontanes.
Al tocje il frut une spadute lustre
che sìmbul e zugàtul d'arme 'e pâr.
Vuardiâz, i fradis granc' 'e muàrdin lenghe,
strissinûz. vie. Sul so cjaval un Mongul
si met a schene il fàntul e nol cure
che punture di inset la muart a' j meni.
Dulà ch'e vegnin spôs la val e il plan,
cusît dal Nadison, cerclât di mures,
si insede Cividât cul prin sorêli
ch'al ridé a migrazions di popui gnûfs.
La gnot 'e fasse plaes e a' scuint lamenz
di capitâl cjadude. Al cjante il bàrbar
une fìlàine, rìul di rime lente,
strofe di cîl slargiát, ligrìe di sium.
Si dislèe dal so lac' a planc a planc
l'infant. Si impense dal so pìzul stîl.
E la spadute si smanece. Il troi
viers sorêli jevât al sint galop.
II cjant al spine i flancs de mont scuride.
Incuintri a tendes sôs l'Àvar al côr
a dì a gjonde che j tocjà fortune.
Si decît Grimoalt. Te man al strenc'
il zugatul di muart. Al alce svelt
il fiêr. Lu implante sec te cope al om.
Rot al é il cjant. Si plèe sore les brenes,
sanganant, il vuardian e al cole jù.
Al ven fêr il cjaval. Par tiere il Mongul
cjadât al cesse di respîr. Il frut
Longobart just te siele e prest si incalme.
Al pide cui piduz di curt spiron
al animâl il vintri, al rec' il smuàrs
ch'al si volti di strade. E al ubidìs
il coridôr. Si torne ai mûrs dai paris
di lance e barbe lungje, al so Friûl.
Cjavâi lusinz dal cîl, si marivéin
les steles sore il cjâf di un libar fi.